Dostarczony do naszej redakcji układ nie różni się wiele od modelu Core 2 Extreme QX9650. Core 2 Extreme QX9770 to również procesor o kodowej nazwie Yorkfield, należący do nowej rodziny 45-nanometrowych procesorów Penryn. W stosunku do wersji QX9650 zmiany są dwie: o niecałe 7% wyższe taktowanie (3,2 GHz zamiast 3 GHz) oraz szybsza magistrala FSB (1600 MHz zamiast 1333 MHz). Problem w tym, że w chwili obecnej żaden chipset Intela nie obsługuje oficjalnie takiej szyny. Najnowszy Intel X38 zapewnia wsparcie jedynie dla FSB 1333 MHz. Dlaczego Intel zdecydował się wprowadzić nowy procesor jeszcze przed premierą chipsetu X48? Domyślać się możemy, że głównym powodem była chęć odwrócenia uwagi (przynajmniej w niewielkim stopniu) od głośnej medialnie premiery procesora AMD Phenom. I chociaż Phenom nie jest konkurentem dla procesorów Core 2 Extreme (to zupełnie inna półka wydajnościowa i cenowa), to nowy Penryn spowodował, że znów portale internetowe o komputerach piszą o Intelu :-)
Testowy procesor należy do linii układów dla entuzjastów - Core 2 Extreme. Jedną z zalet tej linii jest odblokowany mnożnik, którym można "machać" w górę i w dół w stosunku do wartości standardowej. Umożliwiło nam to przeprowadzenie szeregu eksperymentów. Ale - nie uprzedzajmy faktów.
Testy wydajności
Samo porównanie wydajności Core 2 Extreme QX9770 kontra QX9650 nie jest tak bardzo interesujące. Wszak dokładnie wiadomo, czego się możemy spodziewać. Dlatego w artykule skupimy się na testach procesora QX9770, któremu regulujemy wartość FSB i mnożnik tak, by zachować ten sam zegar procesora. Chcemy w ten sposób wybadać, czy szybsze taktowanie szyny FSB daje jakieś realne korzyści. Zanim jednak przejdziemy do tych pomiarów, małe porównanie Core 2 Extreme QX9770 do QX9650 - żeby nie było, iż o takowym w ogóle zapomnieliśmy ;-) Testy przeprowadziliśmy na tej samej platformie, którą wykorzystaliśmy podczas benchmarkowania pierwszego Penryna w naszej redakcji. To zestaw z płytą główną Gigabyte z chipsetem X38, 2 GB pamięci DDR2 i kartą graficzną GeForce 8800 GTX.
Chyba nikogo nie dziwią te wyniki. Core 2 Extreme QX9770 jest o jakieś 4 do 6% szybszy od modelu QX9650. Najciekawsze porównanie jednak dopiero przed nami. Przekonajmy się, czy przyspieszenie szyny FSB z 1333 do 1600 MHz cokolwiek daje.
Platforma testowa
Na potrzeby testów zmontowaliśmy komputer o następującej konfiguracji:
| Model | Dostarczył | |
|---|---|---|
| Procesor: | Intel Core 2 Extreme QX9770 (3,2 GHz) | www.intel.pl |
| Płyta główna: | Gigabyte GA-X38-DQ6 | www.gigabyte.pl |
| Pamięci RAM: | Corsair Dominator TWIN2X2048-10000C5DF 2 GB @ 1066 MHz, 5-5-5-15 | www.corsair.com |
| Karta graficzna: | Gigabyte GeForce 8800 Ultra | www.gigabyte.pl |
| Wentylator: | Scythe Infinity | zenfist.pl |
| Dyski twarde: | Seagate Barracuda 7200.8 400 GB | www.seagate.com |
| Zasilacz: | Yesico SilentCool SC560-AS12CF | www.4max.pl |
| Monitor: | IBM P275 (21") | Redakcyjny |
Na komputerze zainstalowaliśmy system Windows Vista 32-bit oraz najnowsze sterowniki dla chipsetu oraz karty graficznej (dla tej ostatniej były to ForceWare 169.12 beta).
Testy wydajności - FSB 1333 MHz kontra 1600 MHz
Sam przyrost wydajności z racji wyższego zegara nowego procesora nikogo nie zaskakuje. Interesujące jest natomiast to, czy szybsza magistrala ma wpływ na wyższą wydajność komputera. Aby się o tym przekonać, przeprowadziliśmy następujący test. Podkręciliśmy testowy procesor do 4 GHz poprzez zmianę mnożnika z domyślnych 8 na 10. 10 x 400 MHz daje właśnie 4 GHz. Aby procesor działał stabilnie, podnieśliśmy napięcie zasilające Vcore do 1,5 V. Pamięci RAM ustawiliśmy w tryb DDR2 800 przy opóźnieniach 5-5-5-18. Przeprowadziliśmy zestaw pomiarów wydajności.
Następnie zmniejszyliśmy FSB z 400 do 333 MHz, ale zwiększyliśmy przy tym mnożnik do 12. 12 x 333 MHz również daje taktowanie procesora na poziomie 4 GHz. Taktowanie pamięci zachowaliśmy na tym samym poziomie - DDR2 800 przy timingach 5-5-5-18.
Ponieważ szybsza szyna FSB powinna lepiej wysycać pamięć RAM, więc dodatkowy zestaw testów przeprowadziliśmy przy ustawieniach 10 x 400 MHz dla procesora i pamięciach pracujących w trybie DDR2 1200, przy opóźnieniach 5-5-5-18.
Jako ciekawostkę na wykresie umieściliśmy także pomiary procesora o obniżonym zegarze o połowę - do 2 GHz (FSB 1333, mnożnik 6).
Zaczynamy od Sandra XII.2008.
W syntetycznych testach procesora różnic między szybkością szyny systemowej nie odnotowalismy. I nie ma się tu co dziwić - wszak cztery gigaherce są czterem gigahercom równe :-) Wyraźnie widać, jak odstaje procesor o obniżonym taktowaniu do 2 GHz.
Jak się przekonamy, największe różnice zaobserwować można w syntetycznych testach pamięci. Mierzą one między innymi przepustowość na linii procesor-chipset-pamięć, więc szybsza szyna FSB naturalnie pozytywnie wpływa tu na wynik. Widać to zresztą na wykresach przedstawionych powyżej.
3DMark06 wydaje się być nieczuły na szybszą szynę FSB. Uzyskaliśmy takie same wyniki niezależnie od tego, czy procesor pracował przy FSB 1600, czy 1333 MHz. Jedynie w teście procesora zaobserwować można niewielką różnicę (ok. 4%).
W aplikacjach do modelowania scen 3D, jak 3ds Max czy Cinema 4D (pomiary wykonaliśmy przy pomocy narzędzia Cinebench) liczy się zegar procesora, a nie szyna FSB.
WinRAR znany jest z tego, że wbudowany weń benchmark jest bardzo czuły na przepustowość podsystemu pamięci. Efekty widać jak na dłoni - dzięki szybszej szybnie FSB uzyskaliśmy wynik aż o 14% wyższy. Dodatkowe punkty dało przyspieszenie pamięci z DDR2 800 na DDR2 1200.
Również konwersja pliku wideo z MPEG-2 do DivX jest krótsza o kilka procent. Dodatkowa przepustowość na linii procesor-pamięć i tu się przydaje.
Niewielki, 2-3-procentowy przyrost wydajności odnotowaliśmy również w grach. Warto przy okazji zauważyć wpływ procesora na wyniki - to dla tych, którzy twierdzą, że w grach liczy się tylko karta graficzna.
Podsumowanie
Core 2 Extreme QX9770 to procesor wprowadzony trochę na siłę. I tak Intel nie ma w chwili obecnej konkurenta na polu wydajności, a jego procesor Core 2 Extreme QX9650 jest jak dotąd niepokonany. Po co zatem premiera kolejnego, jeszcze szybszego modelu? W dodatku premiera tylko prasowa, bo procesor trafić ma do sprzedaży dopiero w styczniu. Odpowiedź jest dość prosta - chęć odwrócenia uwagi od premiery Phenoma, która odbyła się dokładnie tego samego dnia, co oficjalny debiut QX9770 (a właściwie było odwrotnie - premierę QX9770 zaplanowano na dzień pierwszej, oficjalnej prezentacji Phenoma). Czy zadanie zostało spełnione? Nie do końca, bo zmiany poczynione w QX9770 w stosunku do modelu QX9650 są po prostu zbyt niewielkie. Sami testerzy nieszczególnie palą się do recenzowania nowego procesora. Minęły dwa tygodnie od jego premiery, a mimo to nasza recenzja jest pierwszą w Polsce, chociaż nie tylko my otrzymaliśmy procesor do testów. O czymś to świadczy ;-)
W dodatku procesor przekazany został recenzentom do testów już teraz, podczas gdy nadal żaden chipset Intela oficjalnie nie obsługuje FSB 1600 MHz - najnowszy X38 wspiera "tylko" FSB 1333 MHz. Dopiero chipset X48 wprowadzi oficjalne wsparcie dla nowej, szybszej szyny. Na szczęście X38 daje się bez problemów podgonić i w pełni poprawnie działa z wyższymi zegarami, wymaganymi przez nowy procesor. Dzięki temu udało nam się go przetestować w docelowych dla niego warunkach.
Wydawać by się mogło, że Core 2 Extreme QX9770 zabije sprzedaż QX9650. Tak się jednak nie stanie, bo procesor ponoć trafi do sprzedaży w cenie hurtowej na poziomie... 1400 USD (!) za sztukę przy zakupie minimum 1000 sztuk. Nawet przy obecnym, rekordowo niskim kursie dolara, daje to rynkową cenę na poziomie 4500 złotych za procesor...
Nowa, szybsza szyna nie daje znaczącego wzrostu wydajności. Widoczne różnice zaobserwować można jedynie w syntetycznych testach pamięci i bardzo czułych na przepustowość pamięci aplikacjach (np. benchmark wbudowany w WinRAR). W typowych aplikacjach różnic nie ma wcale (np. w programach do modelowania 3D), albo są niewielkie (do 5%). Szybsza szyna to jednak kolejny krok do przodu, a zwłaszcza otwarcie drzwi przed najszybszymi pamięciami - zwłaszcza DDR3. Nie ma bowiem sensu stosowanie pamięci DDR3 1600, a nawet DDR3 1333 z procesorami o FSB 1066 czy 1333 MHz. Dopiero nadchodzące procesory Penryn z FSB 1600 MHz będą w stanie wykorzystać udostępnianą im przez pamięci DDR3 wyższą przepustowość.